Frequently Asked Questions oftewel de meest gestelde vragen over de methode DaVinci

Werken met DaVinci is van je onderwijs een avontuur maken! Soms kom je tijdens dat avontuur draken op je pad tegen, of vraag je je af hoe andere onderwijsprofessionals bepaalde zaken aanpakken. Daarvoor kun je altijd naar een DaVinci-dag komen!

Daarnaast hebben we de meest voorkomende vragen hier op een rij gezet. Zijn er nog andere vragen? Mail dan gerust naar info@davinciacademie.nl want we zijn er om samen van het onderwijs een beleving te maken!

FAQ voor onderwijsprofessionals die al met DaVinci werken

Hoe kun je als leerkracht je voorbereidingstijd korter en effectiever maken?

Door groepsdoorbrekend te werken: met hoe meer collega’s je samen aan een thema werkt, hoe minder elk individu hoeft te doen. En het is nog leuker ook! Hoe beter je als team DaVinci voorbereidt, hoe minder werk je hebt als leerkracht. Je kunt bijvoorbeeld voor je begint of nog liever voor het begin van elk schooljaar het volgende schema invullen:

Door op tijd te plannen: Als je voorafgaand aan het schooljaar je uitjes, cultuur- en natuurwandelingen, gastlessen enz. plant, heb je daar tijdens het voorbereiden van en het werken aan je thema heel veel profijt van.

Door samen met DaVinci voor te bereiden: Wist je dat je ook je thema kunt voorbereiden op een DaVinci-dag of tijdens een webinar? Samen met andere onderwijsprofessionals en de hulp van DaVinci maak jij van jouw thema een feestje! 

https://youtu.be/7rIIssJgQuM

Waar vind ik de tijd om de kinderen te begeleiden/coachen bij hun Themawerk?

Je werkt gemiddeld 4 uur per week aan een thema. Daarvan is één uur een leerkrachtgebonden les en de overige drie uur is zelfstandig werktijd. In deze drie uur kun je de kinderen individueel of in groepjes spreken. Door ieder kind een schoudermaatje te geven kunnen ze ook elkaar helpen. Na de leerkrachtgebonden les kun je de kinderen van de week vragen hun Portfolio (hun Themamap) op tafel te leggen en open te slaan op hun Helikoptermodel. Daar houden ze ook in bij wat ze met hun Themawerk doen. Je bespreekt deze kort en het kind schrijft daarin eventueel tips op om aan te werken. Bijvoorbeeld: werkbladen nakijken, map ordenen enz. 

Bij een goede begeleiding van het Themawerk maak je gebruik van HOTS- gesprekken (high order thinking skills). Meer interesse? Kijk dan eens bij onze training Een klas vol Willie Wortels.

Het is fijn om met een schema te werken zodat jij en de kinderen weten wie er deze week aan de beurt is. Als je elke week zeven of acht kinderen spreekt, zie je de hele klas 2 keer per thema.

Bijvoorbeeld zo:

Bespreek dan het Helikoptermodel, het portfolio (de Themamap), het Themawerk en de lopende zaken. Laat hiervoor de verantwoordelijkheid bij de kinderen liggen: zij zijn eigenaar van hun leerproces! De kinderen schrijven even puntsgewijs op wat goed gaat en waar ze aan gaan werken. Tijdens jouw overleg met een groepje kinderen, werken de andere kinderen zelfstandig of met elkaar aan andere verwerkingen of aan hun Themawerk.

Je kunt de kinderen die je die week niet spreekt in tweetallen met een schoudermaatje laten bespreken hoe het gaat. Als er dringende zaken zijn, kunnen ze die natuurlijk aan jou voorleggen. Misschien kan dat bij jullie op school via een digitale omgeving, waarbij je zelf kunt bepalen op welk moment je hier antwoord op geeft.

Bij Themawerken die nog meer begeleiding kosten, kun je hulp vragen van buitenaf. Dat kunnen ouders zijn, maar we hebben ook prachtige voorbeelden gezien van een school die naast een bejaardentehuis zit en waarbij de ouderen de kinderen helpen. De vrijwilligersvacaturebank kan ook uitkomst bieden. Ook zijn er scholen met kunstdocenten die hiervoor een Open atelier opzetten: elke dinsdag, woensdag en donderdagmiddag kunnen ze bij de kunstdocent met vragen omtrent hun Themawerk terecht.

Aan het eind van een thema is er vaak een tentoonstelling voor ouders en belangstellenden. De ochtend kan dan gebruikt worden om alles op orde te maken en af te ronden. Kinderen weten dit ruim van te voren en bereiden dit goed voor. Dit is ook een mooi moment om in groepjes van vier kinderen een eindgesprek te houden en het laatste deel van het Helikoptermodel in te vullen: Wat gaat goed? Wat kan beter? Wat zijn mijn tips voor de volgende keer aan de klas en mijzelf? Wat vind ik van het resultaat?

Als kinderen in groepjes van vier met een volwassene dit bespreken, krijg je een mooie 360 graden feedback. Ze nemen hiervoor hun (digitale) portfolio uit de ELO en Portfolio (Themamap) mee, hun Themawerk en eventuele toetsen die ze hebben gemaakt.

Hoe kan ik kinderen helpen bij het zoeken naar betrouwbare bronnen?

De vraag naar vaardigheden voor het verwerken van informatie neemt tegenwoordig alleen maar toe. Allereerst zijn deze vaardigheden essentieel voor het verwerven van informatie voor bijvoorbeeld een werkstuk of spreekbeurt. Daarnaast blijkt uit onderzoek van Kennisnet dat kinderen vaak wel over kennis beschikken om (veelal op internet) informatie te zoeken, maar dat zij vaak niet de relevante, juiste of kloppende informatie vinden. Uit de monitor Jeugd en Media 2017 komt naar voren dat basisschoolkinderen niet weten waarop zij moeten letten bij het beoordelen van informatie. Relatief weinig kinderen letten bij het zoeken van informatie op de auteur, de actualiteit en de bronnen waarop de informatie is gebaseerd. Kinderen nemen informatie dus vaak klakkeloos over, zonder deze vooraf kritisch te analyseren op betrouwbaarheid.

Om kinderen te helpen bij het beoordelen van de betrouwbaarheid van informatie hebben wij een Betrouwbaarheidstest ontwikkeld voor het beoordelen van informatiebronnen, gebaseerd op het Amerikaanse CRAAP-model (Currency (valuta), Relevance (relevantie), Authority (autoriteit), Accuracy (nauwkeurigheid), Purpose (doel)). Deze test is bedoeld om je bewust te maken van het belang van het toetsen van betrouwbaarheid. Daarnaast biedt deze test kinderen handvatten om bronnen te beoordelen op de betrouwbaarheid en hiermee nepnieuws uit te sluiten. Nepnieuws is het opzettelijk verspreiden van misleidende informatie om geld mee te verdienen of om de mening van de lezer te beïnvloeden. Door de opkomst van Social Media is de verspreiding van Nepnieuws razendsnel toegenomen. Het is daarom van belang dat kinderen bronnen beoordelen op betrouwbaarheid, zodat zij Nepnieuws van echt nieuws kunnen onderscheiden.

Vraag je contactpersoon in je regio om meer informatie over de taallijn Spioneren & Rapporteren.

Hoe begeleid ik kinderen die nog niet goed kunnen lezen in het zoeken naar informatie?

Stel dat een kind vraagt: “Kan een regenworm horen?” Dan kun je het antwoord samen (met een kind dat wel kan lezen) zoeken. Je kunt ook in gesprek gaan over deze vraag zonder het feitelijke antwoord te zoeken: “Hoe denk jij dat een regenworm kan horen? Hoe horen andere dieren? Hoe zou een gehoorapparaat of een concert voor een regenworm eruit ziet?” Ook kun je denken aan andere informatiebronnen dan geschreven bronnen: YouTube, schooltv, experts, andere kinderen… Deze kinderen kun je ook sneller richting ontwerpend leren coachen. Een eigen ontwerp maken, kan ook met minder voorkennis. Je vraagt dan: “Kun je een muziekstuk maken dat heel geschikt is voor regenwormen?”

Hoe kan ik de verwerkingen van DaVinci goed inzetten?

DaVinci’s verwerkingen differentiëren in de breedte naar interesse en in de diepte naar niveau. Na elke les staan er een heleboel suggesties en zijn er werkbladen. Kijk ook eens op onze Pinterest pagina’s en in de ELO in onze Community! Niet alle suggesties zijn voor alle kinderen geschikt. Je mag daarin kiezen en kijken naar de talenten en interesses van de kinderen. Betrokkenheid en eigenaarschap wordt bovendien versterkt als kinderen zelf mogen kiezen. Versterk daarin waar ze goed in zijn: dan groeit hun zelfvertrouwen en  versterk je de persoonsontwikkeling. Als een verwerking noodzakelijk is om de kern- en tussendoelen te halen, dan is deze in de wekelijkse les behandeld. Alle overige verwerkingen zijn dus vrijblijvend en deze kun je neerleggen bij de Thematafel zodat kinderen die tijdens het zelfstandig werken kunnen pakken. Je kunt ze ook prima inzetten bij taal of andere vakgebieden.  In eerste instantie bewaren ze alle verwerkingen in hun portfolio (Themamap), aan het eind laten ze de mooiste verwerkingen erin zitten zodat ze die kunnen bewaren en opnieuw bekijen en nemen ze de andere verwerkingen mee naar huis. Teams maken zelf keuzes op welke manier de portfolio's van kinderen bijgehouden worden. Zo kan een portfolio van een kind met de mooiste werken van groep 1 tot eind groep 8 een prachtig cadeau zijn als afscheid van de basisschool.

DaVinci heeft ook Werkblokken gemaakt waarmee de kinderen zelfsturende en zelfcorrigerende opdrachten kunnen maken. Als ze de kaartjes uit hebben geknipt leggen ze ze net zo lang neer tot ze niet meer op de achterkant hoeven te kijken. In de tussentijd kunnen ze de kaartjes bewaren in een envelop of insteekhoes in hun map. Daarna kunnen ze het in hun portfolio (Themamap) plakken. Wil je de Werkblokken niet individueel maar klassikaal gebruiken? Dat kan door ze te lamineren. De Werkblokken lenen zich ook bij uitstek voor coöperatieve werkvormen! De kinderen schrijven dan in hun Helikoptermodel dat ze een opdracht uit het werkblok hebben gemaakt, of plakken een foto van het resultaat in hun Themamap. 

Hoe kom ik van een verwonderingsvraag van een kind tot een Themawerk?

De Verwonderingsvragenkaart van DaVinci kan helpen om van verwondering tot een Hogere orde vraag te komen. Zet de vraag van het kind in een andere tijd of op een andere plaats. Wil je meer weten over hoe je deze kaart kan toepassen in jouw klas? Neem contact op met je regio of kom naar een DaVinci-dag voor de training: Een klas vol Willie Wortels.

Start vervolgens zonder doel voor ogen. Boeddha zei: het is beter te reizen dan aan te komen. Het leerproces zelf is je doel. Een processtrook kan je helpen: Begin met de startvraag en antwoordt in het volgende hokje. Als kinderen zich goed bewust worden van het proces en wat er geleerd kan worden in het proces, ondersteunt dat hun ontwikkeling gigantisch. Zo ontwikkelen ze veel 21e-eeuwse vaardigheden, denk maar aan: probleemoplossend denken/handelen, samenwerken, communiceren, mediawijsheid, ICT vaardigheden, informatievaardigheden, zelfregulering, kritisch denken, creatief denken en Computational Thinking.

Om een kind te helpen bij het structureren van het proces werken de kinderen met het Helikoptermodel: Wat weet ik al? Wat wil ik nog weten? Wat ga ik doen en hoe ga ik dat plannen? Hoe ging het?

Het Helikoptermodel houdt het werken aan het hele thema in de gaten, voor het Themawerk kan een kind de behoefte hebben om dit proces apart te structureren. Je kunt de kinderen dan een processtrook laten maken. De stappen blijven hetzelfde als het Helikoptermodel:

  • Oriënteren: Wat weet ik al? (voorkennis activeren), Wat weet ik nog niet
  • Plannen: Wat ga ik doen, waar, hoe met wie enz.?
  • Uitvoeren: hier roept vaak de eerste vraag na het beantwoorden een nieuwe vraag op. Prachtig!
  • Evalueren en beoordelen: wat ging goed, wat kan beter, wat zijn mijn tips voor de volgende keer?

De processtrook is een simpele strook

Je kunt in de processtrook ook meer stappen aanbieden: deelvragen, benodigde materialen, hulpvragen enz. Het is ook mooi om samen met de kinderen een processtrook te maken. Welke stappen vinden de kinderen fijn om te zetten, wat biedt hen houvast?

De processtrook helpt het kind bij het structureren van het proces, maar geeft ook inzicht aan de leerkracht. Tijdens het monitoren van het Themawerk en het proces kun je als leerkracht de processtrook als leidraad nemen voor het eindgesprek.

Om je te helpen hebben wij een model gemaakt waarmee je leert hoe je met het Themawerk kunt omgaan. Dit model is exclusief voor onderwijsprofessionals die met DaVinci werken en kun je vinden in je eigen omgeving in de ELO.

De pitches bij TopoTop vragen veel mondelinge vaardigheid bij kinderen, hoe kan ik hen hierbij helpen? De kinderen blijven bij de pitches van TopoTop hangen in Wikipedia, hoe voorkom ik dat?

De pitches bij TopoTop zijn ooit bedacht om twee problemen op te lossen:

  1. Kinderen hadden goede cijfers voor topo maar waren na een paar weken alle termen vergeten.
  2. Kinderen waren bij hun jaarlijkse spreekbeurt vaak heel zenuwachtig.

De pitch lost beide problemen tegelijkertijd op: kinderen komen heel vaak voor de klas en draaien aan het eind van groep 8 hun hand niet meer om voor een pitch én ze krijgen een beeld en gevoel bij de te leren termen waardoor ze het wel onthouden.

Tip: zet een stopwatch aan zodat kinderen zich echt houden aan de maximumtijd van 1 minuut.

Het gaat er bij de pitch om dat kinderen zich écht de ambassadeur of marketeer voelen van hun topoterm. Zij moeten ervoor zorgen dat niemand die term vergeet en dat kunnen ze op vele manieren doen. De zintuigen prikkelen helpt goed: laat mooie beelden zien, laat iets horen, ruiken of proeven. Hang een briefje op het toilet, zing voor elke pauze de tune…

In DaVinci’s taallijn zit het onderdeel Operatie A4: retoricA, logicA, mediA, roboticA. Hierin zitten lessen om te leren pitchen, vraag je coördinator naar de mogelijkheden op jouw school of kom naar een DaVinci-dag om er meer over te weten te komen!

Rob van DaVinci heeft op ons YouTube-kanaal een prachtige clip gemaakt over het pitchen bij TopoTop met een voorbeeld van hoe het niet moet en hoe het kan! Je kunt het ook zelf een keer voordoen!

Maak aan de hand van de clip of jouw voorbeeld samen een lijstje van eisen: waar voldoet een goede pitch aan? Neem dit lijstje mee in de voorbereiding van je eigen pitch! Verder is de TopoTop-pitch een leuke activiteit om tijdens een ouderavond te doen. Laat ouders een term pitchen en ervaren wat de bedoeling is, zodat zij hun kind kunnen helpen in het voorbereiden. Bovendien ervaren ze dan hoe spannend en leuk het kan zijn om te pitchen!

Ik heb op de Pabo zelf niet veel gehad over Wetenschap & Technologie, hoe kan ik kinderen dan toch helpen bij hun Themawerken?

Het belangrijkste bij de Themawerken is vragen blijven stellen. Je hoeft in deze tijd niet alle antwoorden meer te hebben, het internet inclusief geweldige experts in allerlei fora weten een heleboel. Ook hier is samenwerken erg nuttig: hoe meer leerkrachten tegelijk aan hetzelfde thema werken, hoe meer kennis er is! Je kunt bijvoorbeeld elke week een of meerdere middagen afspreken dat iedereen middels een open atelier aan de Themawerken werkt en dat er verschillende leerkrachten, kunstdocenten, experts op het gebied van programmeren en techniek aanwezig zijn om vragen aan te stellen.

Toch is het ook handig om je basiskennis op orde te hebben.

Pabo’s moeten in hun programma keuzes maken en hebben helaas vaak niet de tijd en ruimte om alles zo goed neer te zetten als ze zelf zouden willen. Daarom is het belangrijk je bij te (blijven) scholen.

DaVinci´s training Professor in 1 dag kan je helpen.

Zijn we met DaVinci helemaal klaar voor het Techniekpact in 2020?

In DaVinci’s thema’s met de wekelijkse lessen wordt de basis voor Wetenschap & Technologie gelegd. De kinderen krijgen er meer dan voldoende kennis en vaardigheden mee. Maar vooral in het Themawerk zitten ontzettend veel kansen voor Wetenschap & Technologie. Het is aan de leerkracht om die kansen te zien en benutten. De eigen vaardigheid en didactiek hieromtrent kun je heel goed op de DaVinci Academie leren tijdens de DaVinci-dagen en de trainingen Professor in 1 dag en Een klas vol Willie Wortels.

Wat is het verschil tussen een Denkraam en een Mindmap?

Er is geen verschil. Toen we met DaVinci begonnen wilden we niet te veel Engelse woorden in de Nederlandse methode. We hebben De vereniging ter bevordering van het bedreigde Nederlandse woord van Kees van Kooten gevraagd mee te denken. Zij kwamen toen met de naam Denkraam, naar een term van Ollie B. Bommel. Inmiddels worden de termen Denkraam en Mindmap binnen DaVinci door elkaar gebruikt.

Wat is het verschil tussen een werkstuk en een Themawerk?

Bij een werkstuk denk je toch snel aan een geschreven of getypt boekje van papier over De brandweer of Mijn konijn. Dat is een prima verwerking, maar we willen in het Themawerk echt aan de 21e eeuwse vaardigheden werken en het Hogere Orde denken stimuleren. Daarom hebben we dit Themawerk genoemd. Een Themawerk is een door de kinderen zelf ontworpen creatie op basis van een eigen Verwonderingsvraag. Dat kan variëren van een driedimensionale maquette van het schoolplein tot een zelfgemaakte game met scratch tot een masker van papier maché tot…

Op welke manier kan ik andere vakgebieden combineren met DaVinci?

Als je met Wereldverkenning bezig bent, ben je aan het lezen en schrijven, aan het informatieverwerken, aan het presenteren enz. Je bent dus automatisch bezig met veel meer vakken dan alleen Wereldverkenning. Maar dat is wat anders dan in een doorlopende leerlijn werken aan die vakken en zorgen dat kinderen ook de vakspecifieke doelen halen.

Het beste kun je wachten tot we klaar zijn met de ontwikkeling van alle leerlijnen. 

Je kunt op de DaVinci-dagen zien en ervaren welke lesmaterialen en vakgebieden eraan toegevoegd zijn zoals Kunst, Taal of Levenskunst.

Maar wie creatief is, komt ook een eind. Liesbet de Waal- van Oosten: “Sommige kinderen in je klas vergeet je nooit meer. Zo had ik ooit een jongen, Jaap, in de klas. Jaap zat in groep 7 en ik was altijd drukker met Jaaps taalopdrachten dan hij zelf. Jaap hield van verhalen schrijven én van kosmisch, we deden de Egyptenaren. Ik keek naar zijn taalopdracht: hij moest bijvoeglijk naamwoorden leren. Ik vroeg hem wat hij van de Egyptische goden vond. Vond hij er ook zulke spannende, wrede, toegewijde goden tussen zitten? Dat zag hij zeker. Jaap mocht er een verhaal over schrijven en was binnen tien minuten (!) klaar. Ik vroeg hem de bijvoeglijk naamwoorden te markeren, dat deed hij. Zijn taal was af, Jaap was gelukkig en ik een stuk minder druk.”

Het Helikoptermodel is erg veel en ingewikkeld, hoe kan ik dit op een goede manier inzetten?

Het Helikoptermodel is gemaakt zodat kinderen als een helikopter boven hun leerproces vliegen en overzicht houden. Het sluit vooral goed aan bij de 21e-eeuwse vaardigheid ‘zelfregulering’. Het gaat erom dat kinderen de vier fasen herkennen:

  • Oriënteren: Wat weet ik al? (voorkennis activeren), Wat weet ik nog niet? Wat wil ik weten?
  • Plannen: Wat ga ik doen, waar, hoe met wie enz.? Wat waren mijn tips na de vorige keer? Wat wordt mijn focus?
  • Uitvoeren: zo ga ik het doen!
  • Evalueren en beoordelen: wat ging goed, wat kan beter, wat zijn mijn tips voor de volgende keer? Wat vind ik ervan en wat vindt de leerkracht?

Het Helikoptermodel is dus helemaal niet ingewikkeld. In essentie gaat het om deze vier stappen. Wat kinderen en leerkrachten soms moeilijk vinden is om hun gedachten te verwoorden en op te schrijven. Daarom is het belangrijk dat de leerkracht de vier stappen, gedurende het thema, een paar keer als ‘losse stappen’ aan de orde stelt. De leerkracht kiest of schriftelijk vastleggen past bij het niveau van kinderen en op welke wijze.

We werken al vanaf de kleuters met deze vier fasen, dus ze leren hier stapsgewijs mee omgaan. Kinderen die midden in hun schoolcarrière starten met DaVinci zullen hier even aan moeten wennen. Door de kinderen een schoudermaatje te geven én geregeld samen naar het Helikoptermodel en het portfolio (hun Themamap) te kijken, leren ze hiermee te werken. Zie hiervoor ook de vraag in deze F.A.Q. 

Hebben jullie als team het Schatgraven al gehad, maar toch nog vragen over het Helikoptermodel en hoe deze in te zetten is, kom dan eens naar een DaVinci-dag en volg er onze training: Een klas vol Willie Wortels.

Hebben jullie iets voor ouders?

De ouderbetrokkenheid is van groot belang en direct van invloed op de motivatie en leerprestaties van kinderen. Als kinderen, ouders én school samenwerken, kunnen kinderen al hun talenten ontwikkelen en laten zien. Als de ouders laten zien dat ze betrokken zijn, voelt het kind zich gelukkiger. Kinderen die zich welbevinden, kinderen die goed in hun vel zitten, presteren beter op school!

We vinden ouderbetrokkenheid dus erg belangrijk en daarom hebben we twee websites gemaakt: www.davincivoorthuis.nl en het christelijke zusje www.samenopaardevoorthuis.nl. Hier zien ouders tips voor gesprekken, boeken, films, spellen en uitjes die aansluiten bij de thema’s van DaVinci op school. 

Ook kunnen ze ons volgen op de Facebookpagina DaVinci voor thuis/ Instagram/ Pinterest. Er is een digitale presentatie gemaakt in de ELO, die je als school kunt gebruiken bij een ouderavond. Het geeft ouders een beeld van DaVinci. 

DaVinci plant ook speciale (groot)ouder-kind dagen! Een dag vol verwondering, workshops over Mindfullparenting, lekker buiten zijn (maar hoe maken we het dan leuk in het bos?), samen lezen enz. Ouders kunnen zich via deze pagina opgeven.

Hoe betrek ik ouders meer bij DaVinci?

Ouders raken meer betrokken als ze zien wat er gebeurt! Laat de ouders weten wat DaVinci is en hoe jullie werken met DaVinci. Laat ouders je lokaal zien waar alle doorgaande lijnen hangen, de Thematafel staat en al het werk van de kinderen te vinden is. Geef de portfolio’s (Themamappen) van kinderen tijdelijk mee naar huis om de ouders te laten zien wat een prachtig onderwijs de kinderen krijgen. Nodig de ouders uit bij de start of afsluiting van je Thema tijdens de interactieve tentoonstelling waar kinderen hun werk presenteren of houd een inloopkwartier. Vraag of er ouders zijn, die DaVinci-ouders willen worden: zij helpen je met de voorbereiding van het Thema, geven een gastles of zijn vraagbaak over bepaalde onderwerpen, organiseren een uitje, helpen de kinderen bij hun Themawerk of andere verwerking. Betrek de ouders bij je onderwijs en ze zullen voor je klaar staan! 

Ouders vragen naar huiswerk, wat kan ik antwoorden?

Wat is de reden dat ouders naar huiswerk vragen? Vaak zit er een reden achter dat ouders huiswerk willen voor hun kind. Ze willen bijvoorbeeld dat hun kind goed voorbereid wordt op de middelbare school. Dat willen wij ook en daarom leren we kinderen middels het Helikoptermodel en hun portfolio (hun Themamap) verantwoordelijkheid te nemen over hun werk, het plannen, overzicht te houden en hun proces te evalueren en beoordelen. Door een Mindmap te maken, zien de kinderen wat ze al kennen en zien ze ook wat ze nog moeten en willen leren. Dat is ook op de middelbare school een goede manier om een proefwerk te leren. DaVinci heeft geen huiswerk, omdat uit alle internationale onderzoeken blijkt dat huiswerk op de basisschool geen zin heeft. Wat heeft wel zin? Ouderbetrokkenheid! Laat de ouders via de websites www.davincivoorthuis.nl en het christelijke zusje www.samenopaardevoorthuis.nl zich verdiepen in het thema en erover praten met hun kind! Woordenschat is ook ontzettend belangrijk voor de middelbare school, dat doen ze op in gesprekken, bij uitjes naar musea en culturele instellingen en ook door te lezen. Veel ouders stoppen met voorlezen als hun kind zelf kan lezen, maar dat is jammer! Als ouders blijven voorlezen, een kwartier per dag volstaat al, leren de kinderen spelenderwijs 8 á 9 woorden per dag erbij! Praat daarover met de ouders in plaats van dat je het kind huiswerk geeft. Verder zullen kinderen automatisch met vragen omtrent het thema komen. Ze willen bijvoorbeeld thuis ook tipi’s bouwen, een hele lange brug maken, een raket te maken die echt kan vliegen m.b.v. cola en mentos of… ontzettend leuk om samen met hun ouders te doen!

Ouders kunnen ook vragen stellen via info@davinciacademie.nl of via de DaVinci voor thuis Facebook pagina tips en ideeën krijgen voor thuis.

We zijn begonnen maar het loopt bij een aantal collega’s niet lekker, wat kan ik doen?

Als je als team begint aan het werken met DaVinci dan is dat een onderwijsvernieuwing die je kunt vergelijken met innovaties in het bedrijfsleven. Dat is fijn, want daar is veel onderzoek naar gedaan en dat kunnen we dan mooi doortrekken naar onze eigen situatie. We hebben jarenlang ervaring met het implementeren van DaVinci en kunnen jullie hierin bij helpen. Dat is altijd maatwerk, want elk team is anders en elke school heeft andere ideeën over hun ideale onderwijs.We raden jullie dan ook aan om met het hele team tijdens een studiedag naar een DaVinci-dag te komen.

Er zijn heel veel modellen over innovaties gemaakt.
Het model van Ersösz gaat uit van 5 factoren die je nodig hebt om succesvol te veranderen: visie, vaardigheden, prikkels, middelen en een plan van aanpak. Als één van deze factoren ontbreekt, verloopt je verbeterproces niet soepel. Er ontstaat verwarring, onzekerheid, weerstand of frustratie. Of komt de vernieuwing komt gewoon niet op gang.

model ersosz

Je kunt eens naar het model van Ersösz kijken en onderzoeken of jullie school aan alle factoren voldoet. Is dat het geval? Dan is de kans groot dat jullie zullen slagen! Loopt het nog niet zo lekker? Dan kijk je met het model van Ersösz welke factoren ontbreken. Afhankelijk van de situatie kun je dit alleen doen of samen met je collega’s. Lees er bijvoorbeeld hier wat meer over.
DaVinci kan je helpen deze factoren in kaart te brengen en te optimaliseren. Kom daarvoor naar een DaVinci-dag en vraag hier Supervisie over aan. Je collega’s zijn natuurlijk ook heel welkom!

Je kunt ook vanuit het model van Kübler-Ross naar je onderwijsvernieuwing kijken. Dan zie je dat innovaties bij individuele leerkrachten een curve volgen. Deze curve laat zien welke fasen er kunnen optreden tijdens de implementatie van een onderwijsvernieuwing.

Kubler Ross verandercurve

Dit model is deels gebaseerd op de fasen tijdens een rouwverwerkingsproces en dit zal zeker niet bij iedereen optreden. Als je van te voren weet dat dit bij een aantal mensen zal gebeuren dan kun je daarop sturen. Ook als je weet dat dit bij jezelf of je collega kan gebeuren, dan kan wellicht het herkennen en erkennen van de fase helderheid geven.

Het volgende model van Rogers laat in de tijd duidelijk zien dat het omarmen van de vernieuwing bij individuen verschilt:

model rogers

Het is heel lastig als jij als innovator moet wachten op de achterblijvers. Voor deze mensen zijn onze DaVinci-dagen een feest van herkenning, want daar ontmoet je onderwijsprofessionals die óók zo lyrisch zijn. Voor je collega’s is het ondoenlijk een verandering in te gaan waar ze niet achter staan. Hierin kun je sturen als je dit van te voren weet. Daarin is je richten op de toekomst van groot belang:

verandercurve toekomst

Houd als MT altijd de uitspraak van Antoine de Saint-Exupéry in gedachten:

‘Als je een schip wilt bouwen, Stuur mensen dan niet op pad om hout te verzamelen. Vertel ze niet hoe het schip eruit moet zien. Maar leer ze te verlangen naar de eindeloze zee!!’

Wil je meer weten over de implementatie van onze Onderwijsvernieuwing? Mail dan gerust naar info@davinciacademie.nl

FAQ voor onderwijsprofessionals die DaVinci willen ontdekken

Wat is de voorbereidingstijd voor een thema en een les?

DaVinci levert alle materialen die je nodig hebt om de lessen te geven, zoals schapenwol, een stukje dinobot of een boomstamschijf, behalve die materialen die je logischerwijs in en om de school kunt vinden zoals blokken of die je bij de supermarkt kunt kopen zoals appels. Voor in de handleiding staat een boodschappenlijstje voor deze materialen. Het is de bedoeling dat een ouder, conciërge, of de kinderen uit groep 8 deze zaken van te voren klaarleggen. Het is natuurlijk extra leuk om ook vast wat spullen te verzamelen voor de Thematafel zoals een poster of een voorwerp dat erbij past. Dit alles bij elkaar zal ongeveer 3 uur duren per thema, voor alle klassen samen die met het thema werken.

Afhankelijk van de school, bestel je ook boeken bij de bibliotheek of geef je de literatuurlijst door aan het documentatiecentrum.

Er zijn kopieerbladen die verplicht zijn omdat ze kern- en tussendoelen bevatten en werkbladen om uit te kiezen. Het os raadzaam deze ook vast voor het hele thema te laten kopiëren en bij je Thematafel klaar te leggen.

Je kunt het zo uitgebreid maken als je zelf wilt, met uitjes, kisten van het Natuur en Educatiecentrum of een gastles van een expert. Daarvoor kun je bijvoorbeeld dit schema invullen (liefst vast voor het hele jaar):

 

De wekelijkse les is helemaal voorbereid met een presentatie met clips en afbeeldingen voor in de klas én een uitgebreide beschrijving in de handleiding. Als je over de basiskennis over het thema beschikt, bijvoorbeeld door van te voren de achtergrondinformatie uit de handleiding te lezen, of het bijbehorende (gratis) webinar te volgen van een half uurtje, ben je niet meer dan 10 minuten per les bezig.

Ik heb gehoord dat DaVinci best ingewikkeld is, hoe zit dat?

DaVinci's Wereldverkenning bestaat uit vier onderdelen per week:

DaVinci's week

Een week met DaVinci

Het eerste uur: de leerkrachtgebonden les is helemaal voor je voorbereid, inclusief presentatie. Dat is eenvoudig te geven. Elke leerkracht kan dit.

Het tweede uur: werken de kinderen aan hun portfolio. Eerst maak je (al dan niet samen met de kinderen) een keuze uit alle online en offline verwerkingen. Vervolgens gaan de kinderen dit tijdens hun weektaak, of op een vast moment in de week doen. Je kunt kiezen of je dit per klas of per bouw samen doet. Je kunt bijvoorbeeld ook elke dinsdagmiddag met de hele bouw aan de verwerkingen werken. Hier kunnen alle leerkrachten goed mee uit de voeten.

In het derde uur maken de kinderen op basis van een Verwonderingsvraag een Themawerk. Dat is een nieuwe creatie, iets dat nog niet bestaat. Dit uur kan voor sommige leerkrachten nieuw zijn. En wat doe je met 30 kinderen die allemaal een eigen vraag hebben? Hoe organiseer je dat in je klas? Je beste vriend hierin is: tijd. Als je jezelf en de kinderen tijd geeft om hierin te groeien, wordt dit misschien wel het leukste uur van de week. We leren kinderen hier vanaf de kleuters en de middenbouw middels het Verhalend Ontwerp aan werken. We leren ze samen met andere kinderen nieuwe dingen bedenken. En we leren ze hoe ze dat proces van het maken van een Themawerk zelf kunnen monitoren. Bovendien leren we leerkrachten in webinars en workshops hoe ze dit proces kunnen begeleiden. Onze ervaring is dat teams hierin door samen te werken, heel snel kunnen groeien. Ook kun je hierin mooi de talenten uit het team laten zien: bij de ene leerkracht kun je een Themawerk maken met hout en bij de ander kun je een pratende poster maken met de Makey Makey. En we zien ook vaak dat kinderen uit hogere klassen de jongere kinderen helpen met bijv. een green screen.

Kinderen uit de bovenbouw leren jongere kinderen werken met een green screen.

Sommige scholen kiezen ervoor dit onderdeel uit te besteden aan een vakdocent beeldende vorming waar de kinderen elke week in een soort atelier-uur terecht kunnen.

In het vierde, vrije uur kunnen de meeste leerkrachten hun ideeën wel kwijt. Een natuurwandeling of gastles is zo bedacht. Ook hiervoor krijg je input van ons en heel veel andere leerkrachten die al jaren met ons werken. Er is een community-pagina in de ELO per thema en we behandelen dit ook in het bijbehorende webinar.

Je kunt het thema als bouw voorbereiden en zorgen dat er een spetterend begin en eind in zit!

samenwerkende leerkrachten

Drie leerkrachten starten samen het thema Het leven in en rond het water.

Dus: is DaVinci ingewikkeld? Niet als je samenwerkt! Samen met de professionals op je school en samen met ons.

Ik hoorde dat je er nog heel veel zelf bij moet maken, klopt dat?

Als je als team samenwerkt en jouw eigen voorbereide omgeving is goed op orde, kun je in 20 minuten voorbereidingstijd per week de groepsgebonden les geven. Vul daarom voor je begint of voor het begin van elk schooljaar de lijst in die je hebt gekregen bij Pakjesdag.

Nu heb je de boodschappen in huis, je bibliotheekboeken zijn er, je Thematafel is ingericht: alle materialen liggen klaar.

Doordat je met meerdere collega’s aan hetzelfde thema werkt, kun je zaken verdelen. Als voorbereiding op het hele thema lees je vooraf het voorwoord en de achtergrondinformatie die in je handleiding staat. We hebben ook een heel leuk webinar "Je volgende thema is een feestje" waarin we je in een half uur je volgende thema uitleggen.
Je hoeft tijdens het thema de opdrachten van Wereldverkenning na schooltijd niet na te kijken. Het is veel effectiever kinderen direct feedback te geven en zo hou je tijd over. Die tijd kun je inzetten om op vragen van de kinderen in te spelen. Misschien is de klas tijdens het thema Egyptenaren gestuit op de vraag of er verschillen zijn tussen zandbakzand en woestijnzand. Dan is het fijn als jullie kunnen regelen dat er een expert langs komt. In principe kunnen de kinderen dit zelf regelen, maar na schooltijd zul je hier af en toe ook mee bezig zijn.

Wat zijn de prijzen van DaVinci en wat krijg je als je DaVinci aanschaft aan materialen?

De prijzen zijn gebaseerd op het aantal klassen en het aantal leerkrachten dat ermee gaat werken. Het is een totaalpakket inclusief lesmaterialen, overzichten van doorgaande lijnen en begeleiding en trainingen. Het is dus per school verschillend. Over het algemeen kun je stellen dat DaVinci de meeste materialen en diensten levert tegen de minste kosten, gezien over de 8 jaar dat je de methode afschrijft.
Vraag een offerte op maat aan via info@davinciacademie.nl

Hoe zijn de thema’s opgebouwd en welke visie zit hier achter?

Er zit een hele doordachte opbouw in DaVinci’s thema’s die samen als doel hebben dat een kind weet wie hij is, wat zijn talenten zijn en hoe hij dit in kan zetten in de wereld om hem heen. Je leest er meer over bij de visie.

De thema’s sluiten aan bij de ontwikkelingsfase van het kind. Bij de kleuters zetten we het raam open en halen we de wereld naar binnen. We houden de thema’s en onderwerpen heel dicht bij de kinderen. We behandelen veel kringlopen, zoals van eitje tot vis en van zaadje tot bloem. Aan het einde van de onderbouw vragen de kinderen zich af: waar kwam het allereerste zaadje dan vandaan? Vandaar dat we in de middenbouw elke keer opnieuw beginnen bij het ontstaan van alles. We onderzoeken hoe de aarde en de werelddelen zijn ontstaan, de rivieren, bergen en kringloop van het water. Via het ontstaan van het eerste leven komen we terecht bij de eerste mensen. We gaan uit van de directe leefwereld van de kinderen en vergelijken steeds twee lijnen: plaats en tijd. Hoe is het hier en hoe is het daar? Bijvoorbeeld: als we híer naar een boom kijken, zijn er daar ook bomen (in de woestijn, op de Noordpool, op Pluto, of…?!). Daarnaast vergelijken we ook telkens vroeger, nu en later. Dus: deze boom is er nu, was die er vroeger ook? Zijn er later ook nog bomen? Hoe zien die er dan uit?
In de middenbouw zijn de kinderen ook actief met alle voorbereidende vaardigheden, kennis en competenties voor de bovenbouw zoals tijdsbesef, je werk overzien en plannen met het Helikoptermodel, het leren maken van een mindmap en het voorbereiden op een toets.
Bovenbouw: in contact met andere volken. In de bovenbouw ligt de focus op de menselijke beschaving. We beginnen bij de Egyptenaren en eindigen in het heden. De volkeren zijn zo gekozen dat alle werelddelen en tijdsperiodes aan bod komen en daarmee alle topografie, klimaten, dieren, planten, religies en filosofieën op aarde. Kinderen leren om met de ogen van al die andere culturen te kijken. Zo ervaren ze het wereldburgerschap.
De thema’s gaan wel erg veel over volkeren in de wereld, krijgen ze in de bovenbouw wel genoeg informatie over Nederland?
Bij elk volk pakken we de lijnen van tijd en plaats: we vergelijken hier & daar en vroeger, nu & later. Als we het over de Egyptenaren hebben, kijken we ook steeds naar Nederland: wat bouwden wij ten tijde van de piramides? Hunebedden. Welke dieren leven er in de Nijl? Welke in onze rivieren? De tijdlijn van de Menselijke beschaving en de overzichten helpen om deze verbanden te zien.

Ik wil wel, maar mijn collega’s twijfelen nog, wat kan ik doen?

Je kunt vrijblijvend een presentatie van ons aanvragen op jouw school, dan kunnen we uitleggen wat DaVinci inhoudt. Je kunt je collega’s ook meenemen naar Hét Grote DaVinci Onderwijsfestijn of een van de DaVinci-dagen in je regio. Dan komen ze in contact met scholen die al met ons werken en kunnen ze hun ervaringen horen. Hou ook onze social media en nieuwsbrief in de gaten: we delen er geregeld pareltjes. Deze kun je laten zien aan je collega’s.
Het volgende model van Rogers laat in de tijd duidelijk zien dat het omarmen van de vernieuwing bij individuen verschilt:

innovatiemodel van rogers

Innovatiemodel van Rogers

Het is heel lastig als jij als innovator of pionier moet wachten op de achterblijvers en tegelijk is het ondoenlijk een verandering in te gaan waar je niet achter staat. Ook hierin kun je sturen als je dit van te voren weet en wij kunnen je daarbij helpen. We zien dat veel scholen die met ons werken in elke bouw een kartrekker aanwijzen. Die overlegt vooraf aan het thema met alle collega's van de bouw hoe ze het thema gaan neerzetten. Vervolgens wordt er heel veel samengewerkt. De lessen worden bijvoorbeeld verdeeld en iedere deelnemende collega geeft 1 les in de drie weken. Je kiest dan natuurlijk precies die les uit die bij je past. Ook zien we dat de verwerkingen en het Themawerk verdeeld worden zodat de kinderen bij de ene leerkracht, vakdocent of ouder kunnen programmeren en bij de ander muziek kunnen maken, kunnen schilderen of noem maar op. We horen dat leerkrachten daardoor veel meer in hun kracht komen te staan en ook elkaar veel beter leren kennen. Er wordt ook meer eenheid ervaren in het team. En het leuke is, je doet voor wat je bij de kinderen ook wilt zien.

Je kunt altijd de vragen van jouw collega’s stellen aan DaVinci via info@davinciacademie.nl of via een live VIP-gesprek online.

Wordt er getoetst?

Toetsen in de vorm van het afnemen van schriftelijke vragen waarop kinderen schriftelijk moeten antwoorden gebeurt ook bij DaVinci, maar dat is zeker niet de enige toetsvorm. Het is een keuze van het team om deze toetsen af te nemen en/of te kiezen voor een andere beoordeling. Het kan namelijk heel goed zijn dat een kind ontzettend veel weet van een thema, maar niet op deze manier toetsvaardig is en dan zou dat kind onterecht lager scoren. Het is belangrijk dat het leerproces van een kind gemonitord wordt en dat je er samen uithaalt wat erin zit. Dat doe je door:
-het Helikoptermodel in te vullen: dit is een model waarbij het kind als het ware in een Helikopter boven zijn eigen leerproces vliegt zodat hij het kan overzien en aansturen. Hierin doorloop je de fasen: oriënteren, plannen, uitvoeren, evalueren & beoordelen. Ook maakt het kind hierin een mindmap dat steeds uitgebreid wordt met het nieuw geleerde.
-elk kind een portfolio op te laten bouwen, dat doet hij in zijn Themamap. Hierin zitten de verwerkingen die hij tijdens het thema doet. Waar je het portfolio op beoordeelt, is aan de leerkracht en/of het team: kwantiteit, kwaliteit, netheid etc.
-te toetsen: dat kan een schriftelijke toets zijn maar ook een tekentoets, een presentatie van een kind, een werkstuk of… de topografie wordt in de bovenbouw altijd schriftelijk getoetst.

Aan het eind van een thema is er vaak een tentoonstelling voor ouders en belangstellenden. De ochtend kan dan gebruikt worden om alles op orde te maken en af te ronden. Dit is ook een mooi moment om in groepjes van vier kinderen een eindgesprek te houden en het laatste deel van het Helikoptermodel in te vullen: Wat gaat goed? Wat kan beter? Wat zijn mijn tips voor de volgende keer aan de klas en mijzelf? Wat vind ik van het resultaat?
Als kinderen in groepjes van vier met een volwassene dit bespreken, krijg je een mooie 360 graden feedback. Ze nemen hiervoor hun (digitale) portfolio uit de ELO en Themamap mee, hun Themawerk en eventuele toetsen die ze hebben gemaakt.

Hoe ziet het implementatietraject eruit?

Hieronder staat uitleg over de implementatie en begeleiding van DaVinci.

Hoe kunnen we DaVinci in de praktijk zien?

Iedere maand organiseert DaVinci in diverse regio's gratis DaVinci dagen. Hier ben je (samen met je team) van harte welkom om te leren van leerkrachten die al werken met DaVinci en om het DaVinci-team alles te vragen wat je nog wilt weten over de methode.  Klik hier voor een overzicht van de DaVinci dagen.

Welke scholen werken al met DaVinci?

Scholen die openstaan voor hét onderwijs van de 21e eeuw, zich blijven ontwikkelen, samenwerken en plezier in leren willen, kiezen voor DaVinci. Veel scholen leren DaVinci kennen door de positieve berichten van scholen, leerkrachten en kinderen die al werken met DaVinci. DaVinci zit verspreid over heel Nederland, zo ook de scholen die werken met DaVinci. Wil je met een school in contact komen? Mail ons dan via info@davinciacademie.nl

Welke materialen moet je aanschaffen naast de aanschaf van DaVinci?

Een rijke leeromgeving zet kinderen aan tot verwondering. Vanuit verwondering kunnen kinderen leren. Deze rijke leeromgeving kun je bereiken door de overzichten van DaVinci, een Thematafel te creëren in de klas en de kinderen te prikkelen met materialen. Deze materialen schaf je als school zelf aan, omdat we dat vanuit DaVinci niet vast willen leggen. In iedere Themamap vind je een overzicht van de materialen die verzameld kunnen worden. Deze materialen zijn gemakkelijk en goedkoop te verkrijgen (denk aan: scharen, papier, aluminiumfolie etc.). De materialen die niet gemakkelijk te verkrijgen zijn, krijg je vanuit DaVinci en zitten bij het totaalbedrag in.

Als kinderen niet met werkboekjes werken, wat doen ze dan wel?

Over het algemeen worden werkboeken ingezet om de basisstof nog eens te herhalen. Daar is niets op tegen, behalve dat de herhaling schriftelijk gebeurd waarbij de kinderen vaak veel tekst moeten lezen. De vraag is of kinderen op deze manier de basisstof herhalen of ze dat begrijpend lezen oefenen. Bij DaVinci kunnen de kinderen kiezen hoe ze hun basiskennis nog eens herhalen door een grote hoeveelheid keuze verwerkingen te bieden. Hoe je als leerkracht deze keuze verwerkingen aanbiedt is aan jou.

Heb ik voor alle kinderen een Werkblok nodig?

Dat kan en mag. Iedere school die met DaVinci werkt, werkt op zijn eigen manier. De Werkblokken worden geleverd in een set van 5. De Werkblokken zijn een vorm van verwerken van de basisstof en kunnen op veel manieren ingezet worden. Tijdens Pakjesdagen en Schatgraven wordt er meer aandacht besteed aan de toepassing van de Werkblokken.

Hoe zit het met de kerndoelen?

De kerndoelen van Oriëntatie op jezelf en de wereld behandel je tijdens de leerkrachtgebonden lessen. Ook de Canon van de Nederlandse geschiedenis is opgenomen in DaVinci. Verder is er aandacht voor vakgebieden als: filosofie, burgerschapsvorming, levensbeschouwing, wetenschap & technologie & de 21e eeuwse vaardigheden. Ook zijn er veel creatieve verwerkingen mogelijk na iedere les.

Hoe zit het met huiswerk?

Huiswerk maken heeft pas enig effect op de middelbare school, blijkt uit uitgebreid internationaal onderzoek. Hoe voelt het voor jou om werk mee naar huis te nemen? Zo voelt het voor een kind ook. Onderzoeker Harris Cooper van Duke University vergeleek in totaal zo’n 180 studies. Alleen bij middelbare schoolkinderen heeft huiswerk een gematigd positief effect op de leerprestaties, concludeert hij. Bij jongere kinderen ontstaat door huiswerk een hekel aan leren. Ze ontwikkelen een aversie tegen school en zijn minder geneigd door te studeren. Bovendien is het niet goed voor de relatie tussen ouder en kind, omdat er stress over kan ontstaan.
We zien dat kinderen die met DaVinci na schooltijd doorgaan met het thema. Er worden buiten tipi’s gebouwd, of het paard van Troje wordt van lego na gemaakt. Het is als een avontuur waar ze helemaal inzitten en dat stopt natuurlijk niet als de school uit is.
Om dat te stimuleren en omdat een goede ouderbetrokkenheid i.t.t. huiswerk wél leidt tot betere prestaties van kinderen, willen we ouders op de hoogte brengen van het thema. Hiervoor zijn de websites www.davincivoorthuis.nl en het christelijke zusje www.samenopaardevoorthuis.nl gemaakt. Ouders worden er uitgenodigd met hun kind te praten over het thema aan de hand van vragen. Er staan mooie boeken in om voor te lezen, goed voor woordenschat en ouder-kind-band. Ook staan er bordspelletjes om samen te spelen en uitjes om met het gezin te ondernemen.
Natuurlijk kunnen er n.a.v. het thema of een pitch voor TopoTop wel zaken zijn die kinderen na schooltijd het beste kunnen doen, zoals het interviewen van je Turkse buurman of een brochure opvragen bij een reisbureau. De wereld is je klaslokaal!

Moet ik nog iets aan godsdienstonderwijs of humanistische vorming doen?

Nee, dat is niet nodig. In de thema’s komen heel geregeld de grote wereldreligies terug. In de bovenbouw behandelen we uit elk werelddeel belangrijke volkeren en daarmee ook hun levensvragen en antwoorden, hun omgangsvormen en hun religieuze geschriften en uitingen.
Voor christelijke scholen is er de christelijke lijn Samen op Aarde of de Bijbelkatern waarin elke week twee tot drie Bijbelverhalen aan het thema zijn gekoppeld passend bij het kerkelijk jaar. Dit is zo geordend dat in zowel de onder-, de midden-, als de bovenbouw het Oude en het Nieuwe Testament in zijn geheel wordt behandeld, dus de kinderen hebben de Bijbel drie keer doorgenomen gedurende de basisschool.
Wil je echter op een dieper niveau aan het werk met levensvragen en werken aan een positief pedagogisch klimaat waar een cultuur van vieren en bezinnen, dan is DaVinci’s methode Levenskunst een mooie aanwinst.

 

 

Organisatie thema